โดย : วินิจ รังผึ้ง

           ยิ่งใกล้เปิดฤดูกาลดำน้ำอันดามันเข้าไปทุกที บรรดานักดำน้ำก็ยิ่งกระวนกระวายใจ อยากจะเร่งให้มรสุมคลื่นลมสงบลงไวๆ จะได้ออกไปดำน้ำกันเสียที และช่วงเปิดฤดูกาลราวปลายเดือนตุลาคมต้นพฤศจิกายนของทุกปี หากใครมีโอกาสไปดำช่วงนี้ก็มักจะได้มีโอกาสพบเจออะไรดีๆ เช่นเจอกับปลาใหญ่จำนวนมาก เจอกับฝูงปลา หรือสัตว์ทะเลหายากเพราะเป็นช่วงที่นักดำน้ำยังไม่เยอะ และฝูงปลาก็ยังหากินกันอย่างอิสรเสรีไม่ถูกรบกวนจากนักดำน้ำและเรือประมง เพราะเพิ่งผ่านช่วงฤดูมรสุมมาหมาดๆ โลกใต้ทะเลช่วงต้นฤดูกาลดำน้ำนั้นจึงเป็นช่วงเวลาที่ธรรมชาติสมบูรณ์ยิ่ง แต่ก็ต้องเสี่ยงกับคลื่นลมที่อาจจะยังไม่สงบราบเรียบอยู่ไม่น้อย
       
           ใครที่เคยไปดำน้ำช่วงต้นฤดูบ่อยๆ มักจะสังเกตเห็นว่ามีฝูงปลาขนาดเล็กประเภทปลาชิงชั้ง ปลากะตักตัวสีใสๆเกล็ดสีเงินวาววับรวมฝูงกันมากมายนับหมื่นนับแสน ครอบคลุมไปทั่วทั้งกองหินและแนวปะการังใต้ผืนน้ำ เช่นบริเวณจุดดำน้ำของหมู่เกาะสิมิลัน หรือที่กองหินริเชลิว บางปีมากมายจนนักดำน้ำจะชมปะการังยังต้องว่ายแหวกฝูงปลานับหมื่นนับแสนเข้าไป แต่เท่าที่สังเกตพอล่วงเลยฤดูกาลดำน้ำผ่านไปเดือนสองเดือนจนถึงช่วงกลางๆ ฝูงปลาเล็กเหล่านี้ก็จะมีปริมาณลดน้อยถอยลง และจะบางตาจนแทบจะหมดไปในช่วงปลายๆฤดูกาลดำน้ำทางฝั่งอันดามันซึ่งจะปิดฤดูกาลราวสิ้นเดือนเมษายน
       
          ผมเคยตั้งคำถามกับตัวเองว่าเจ้าฝูงปลาเล็กเหล่านี้หายไปไหนหมด ซึ่งหากจะหายไปด้วยเหตุผลที่ว่าถูกนักดำน้ำรบกวน มันจึงอพยพพาฝูงหนีหายไปนอกกองหินหรือแนวปะการังที่เป็นจุดดำน้ำ ซึ่งเหตุผลนี้ก็คงไม่น่าจะเป็นคำตอบที่ถูกต้อง เพราะโดยปรกตินักดำน้ำมิได้เข้าไปคุกคามทำร้ายบรรดาปลาเล็กปลาน้อยเหล่านี้สักหน่อย และดูเหมือนเจ้าปลาขนาดเล็กเหล่านี้ก็จะรู้ว่านักดำน้ำนั้นไม่มีอันตราย เพราะแม้นจะเข้าไปดำดูใกล้ชิด มันก็ไม่ได้ตื่นตกใจหนีห่างไปไหน จนบางครั้งที่ผมจะถ่ายภาพปะการังอ่อนสวยๆ ยังต้องใช้มือแหวกปัดไล่เจ้าบรรดาปลาเล็กเหล่านี้ ให้เปิดช่องให้สามารถถ่ายได้ ไม่เช่นนั้นก็จะบังแน่นจนมองไม่เห็นปะการัง ไม่เห็นอะไรนอกจากฝูงปลาสีเงินยวงเหล่านี้ เมื่อใช้มือปัดจนมันแหวงฝูงออกเป็นช่องว่างแล้ว ก็จะต้องรีบกดชัตเตอร์ถ่ายภาพทันที ไม่เช่นนั้นมันก็จะไหลกลับเข้ามาบดบังจนแน่นอีกในพริบตา ฉะนั้นผมจึงสรุปได้ว่าฝูงปลาขนาดเล็กเหล่านี้ไม่ได้ตื่นกลัว หรือรำคาญนักดำน้ำจนต้องอพยพหนีไปที่อื่นแต่อย่างใด ในทางตรงกันข้าม กองหิน แนวปะการัง หรือจุดดำน้ำเหล่านี้ กลับเป็นที่อยู่อาศัยที่เต็มไปด้วยอาหาร และเป็นที่อยู่อันปลอดภัยกว่าที่จะยกฝูงเร่ร่อนออกไปห่างกองหินหรือแนวปะการัง เพราะจะกลายเป็นเป้าโจมตีของปลานักล่า หรือปลาที่มีขนาดใหญ่กว่าทั้งหลายที่จะสามารถจู่โจมเข้ามาล่าร้างทำลายได้ในทุกทิศทุกทาง ดังนั้นการรวมฝูงอยู่ตามกองหิน เพิงถ้ำ หรือตามแนวปะการัง ย่อมจะเป็นชัยภูมิที่ปลอดภัยและอุดมสมบูรณ์ด้วยอาหารการกินมากกว่า
       
          แล้วปลาเล็กที่รวมฝูงกันอยู่มากมายนับหมื่นนับแสนตามแหล่งดำน้ำยามต้นฤดูกาลเหล่านี้ ค่อยๆ หายหน้าหายตาไปไหน จนแทบจะไม่มีเหลือในช่วงปลายฤดูกาล ขณะยังไม่มีคำตอบที่แน่ชัดผมก็เริ่มจะมีคำตอบ เมื่อจู่ๆก็เห็นภาพของฝูงปลาเล็กที่รวมตัวกันอย่างหนาแน่นแตกฮือว่ายหลบเข้ามาที่กองหินอย่างตื่นตระหนก พร้อมๆกับการเคลื่อนจู่โจมเข้ามาอย่างรวดเร็วของฝูงปลากะมงตัวยาวราว 1 ฟุต ซึ่งรวมฝูงกันโอบล้อมราว 10 กว่าตัวแล้วจู่โจมเข้ามาจากทุกทิศทุกทาง มันโฉบเข้ามากลางฝูงอย่างก้าวร้าวรวดเร็วรุนแรง ครั้งแล้วครั้งเล่า ทำให้ปลาเล็กที่ชุมนุมกันหนาแน่นแตกฮือแหวกว่ายหนีตายแหวกออกเป็นทาง ในขณะที่อีกหลายตัวพุ่งเข้าโจมตีอีกด้านหนึ่งที่เหยื่อแตกหนีออกไปด้วยหวังว่าจะเป็นหนทางที่ปลอดภัย ความสับสนอลหม่านเกิดขึ้นจนท้องทะเลพุ่งพล่านไปทั่ว ผมกดชัทเตอร์เก็บภาพห้วงน้ำแห่งการสังหาร ซึ่งบางช่วงบางตอนเจ้ากะมงนักล่าจอมก้าวร้าว หันมาเห็นผมที่กำลังทำหน้าที่บันทึกเหตุการณ์การล่าสังหารเข้า มันถึงกับชะงัก แต่ก็ไม่วายจะเหลือบตากลมโตจ้องเขม็งเหมือนจะตั้งคำถามกับผมว่า “เข้ามายุ่งอะไรด้วย!” ก่อนที่จะว่ายหลบฉากห่างออกไปด้วยอาการไม่ค่อยสบอารมณ์

          ความสับสนอลหม่านของการหนีตายและการไล่ล่าจนน้ำทะเลแตกพล่าน เหมือนเป็นสัญญาณปลุกเร้าเรียกให้ฝูงปลานักล่าอื่นๆ ว่ายเร่เข้ามาสมทบ เจ้ากะพงลายตาราง 3-4 ตัวแม้จะไม่ใช่นักล่าที่ปราดเปรียวว่องไว แต่มันก็ใช้วิธีเลียบๆเคียงๆ เข้าใกล้สังเวียนล่า รอจังหวะผสมโรงเมื่อปลาเล็กแตกหนีซัดเซเข้ามาจัดการฮุบเหยื่ออย่างไม่ปราณี เช่นเดียวกับเจ้าปลาสากน้ำดอกไม้ขนาดไม่ใหญ่นัก แต่ก็เป็นนักล่าตัวฉกาจ ก็เข้าร่วมผสมโรง ในขณะที่เจ้าปลาเก๋าแดงจุดน้ำเงินซึ่งลอยตัวช้าๆ เข้ามาดูเหมือนเป็นเจ้าถิ่นที่เข้ามาสังเกตการณ์ แต่เมื่อสบโอกาสก็ฮุบเหยื่อที่ตื่นตระหนกพลัดหลงผ่านมาอย่างไม่ปราณีปราศรัย ห้วงน้ำสีครามยามนั้นจึงเสมือนเป็นงานเลี้ยงสังสรรค์ของบรรดาเหล่านักล่าแห่งท้องทะเล
       
           แล้วงานเลี้ยงก็เลิกราเหลือไว้เพียงความเศร้าของเหล่าฝูงปลาขนาดเล็กผู้น่าสงสาร เศษซากครีบ หาง และชิ้นส่วนของเกร็ดเงินวาววับล่องลอยอ้อยอิ่งลงสู่พื้นสะท้อนแสงตะวันที่สาดส่องลงมาในม่านน้ำสีครามราวท่วงทำนองของบทเพลงอันเศร้าสร้อย กี่ชีวิตบริสุทธิ์ที่ต้องสังเวยไปกับวงวัฏแห่งการเข่นฆ่าล่าร้างทำลายครั้งแล้วครั้งเล่า อาจจะด้วยเหตุผลของวังวนแห่งการล่าร้างเหล่านี้นี่เองที่ทำให้ ฝูงปลาเล็กสีเงินบริสุทธิ์ที่ชุมนุมกันอยู่มากมายในช่วงต้นฤดูกาลค่อยๆ หายหน้าหายตาไปจากแนวปะการัง
       
          ผมเคยสังเกตเพ่งมองเข้าไปในฝูงปลาขนาดเล็กเหล่านั้น ซึ่งภาพที่เห็นยิ่งก่อให้เกิดความน่าพิศวง เพราะในฝูงปลาขนาดเล็กเหล่านั้นมิได้มีเฉพาะปลาชิงชั้งตัวเล็กที่บอบบางเท่านั้น แต่ยังมีลูกปลาสากและลูกปลานักล่าชนิดอื่นๆหลายตัวรวมอยู่ด้วย ลูกปลาสากนั้นแม้นจะมีขนาดเล็กจิ๋วเท่าๆปลาชิงชั้ง แต่หน้าตาก็มิได้ผิดแผกแตกต่างกับปลาสากน้ำดอกไม้ หรือปลาสากขนาดใหญ่ที่เป็นปลานักล่าเลยแม้แต่น้อย เรียกว่าฉายแววของผู้เป็นพ่อหรือเชื้อสายเผ่าพันธุ์ออกมาตั้งแต่เล็กๆ การที่ลูกปลานักล่าเข้ามาใช้ชีวิตปะปนกับฝูงปลาชิงชั้งขนาดใหญ่ที่มีจำนวนมากมายมหาศาลเช่นนี้ ก็เพื่อความอยู่รอด เพราะการชุมนุมกันอยู่นั้นอย่างไรเสียก็มีพลังน่าเกรมขามสำหรับนักล่าที่จะเข้ามาจู่โจม ซึ่งจะต้องคิดแล้วคิดอีก หรือรวมกลุ่มผู้ล่าจนมีกำลังมากพอ และสถานการณ์เป็นเป็นต่อ จึงจะเข้าจู่โจมได้ การอยู่รวมกลุ่มชุมนุมกันจึงย่อมจะปลอดภัยกว่าต่างคนต่างอยู่
       
          ช่างเป็นเรื่องที่น่าเศร้าของโลกใต้ทะเล เพราะแม้นตอนเด็กๆจะเติบโตมาด้วยกัน ผ่านร้อนผ่านหนาว ฝ่าภัยอันตรายจากนักล่ามาด้วยกัน แต่เมื่อลูกปลาสากและลูกปลานักล่าอื่นๆในฝูงเติบโตขึ้น กฏเกณฑ์แห่งธรรมชาติก็กลับโหดร้ายยิ่งนักที่กำหนดให้ลูกปลานักล่าเหล่านี้ เติบโตขึ้นมาอย่างรวดเร็วกว่าปลาเล็กอื่นๆ และกลายเป็นนักล่าที่กลับไปล่าเพื่อนปลาซึ่งเติบโตมาด้วยกัน เพียงเพราะความต่างของขนาด และความต่างของเผ่าพันธุ์เท่านั้น
       
          ช่างน่าเศร้ากับเรื่องราวของการล่าร้างในโลกใต้ทะเล ซึ่งดูจะโหดร้ายกับปลาเล็กๆที่แสนบริสุทธิ์บางเผ่าพันธุ์ ที่ทั้งชีวิตเหมือนจะเกิดมาเพื่อพบกับความเศร้าและการตกเป็นเหยื่อเป็นผู้ถูกกระทำย่ำยีอยู่ร่ำไป ไม่เลือกว่าจะเป็นจากเพื่อนร่วมสังคมแห่งห้วงน้ำเผ่าพันธุ์ไหน หรือแม้กระทั่งจากเพื่อนต่างสายพันธุ์ที่เติบโตมาด้วยกันแท้ๆ แต่ที่น่าเศร้ายิ่งกว่านั้นก็คือ วันนี้การล่าร้างอย่างโหดร้ายกับชีวิตที่บริสุทธิ์ได้เกิดขึ้นแล้วในสังคมของเราอย่างไม่น่าเชื่อว่ามันจะเกิดขึ้น ไม่น่าเชื่อว่านั่นจะเป็นการกระทำที่มนุษย์ทำกับเพื่อนมนุษย์ด้วยกันเอง เอ...หรือว่าความเป็นมนุษย์ของเรามันจะลดน้อยถอยลงไปทุกที ขอเถอะครับ หากวันนี้มันจะยังพอมีเหลืออยู่บ้างก็เก็บรักษามันไว้เถอะครับ

ขอบคุณข้อมูล : Manageronline